Όλοι έχουμε ακούσει για πρωτεϊνική δίαιτα, για δίαιτα Keto, για δίαιτα χωρίς υδατάνθρακες, η οποία υπόσχεται μεγάλη απώλεια βάρους, σε σύντομο χρονικό διάστημα. Όμως, πόσο φυσιολογικό και θεμιτό είναι αυτό; Είναι καλό για τον οργανισμό μας, να ακολουθούμε μια διατροφή που αποκλείει μια ολόκληρη ομάδα τροφίμων, τους υδατάνθρακες; Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα μπαίνουν στη ζυγαριά καθώς καλούμαστε να επιλέξουμε το καλύτερο για την υγεία μας.
Υδατάνθρακες: Απαραίτητοι ή όχι;
Όπως έχουμε αναφέρει ξανά, οι υδατάνθρακες ανήκουν στα μακροθρεπτικά συστατικά και αποτελούν την πιο άμεση μορφή ενέργειας για τον οργανισμό. Συνηθίζεται να αποτελούν το 50% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων. Είναι απαραίτητοι για τον οργανισμό και η έλλειψή τους έχει πολύ σοβαρές συνέπειες στον οργανισμό.
Λίγα λόγια για τις πρωτεΐνες
Συζητώντας για τις δίαιτες χωρίς υδατάνθρακες, αναφερόμαστε σε διατροφές οι οποίες περιλαμβάνουν πρωτεΐνες και λιπαρά. Να θυμίσουμε πως οι πρωτεΐνες:
- ανήκουν στα μακροθρεπτικά συστατικά, μαζί με τους υδατάνθρακες και τα λιπαρά.
- αποτελούν βασικό δομικό συστατικό των κυττάρων
- είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη των μυών και την αποκατάστασή τους, ιδιαίτερα τους αθλητές.
- βοηθούν στην αναδόμηση των ιστών του σώματος, του δέρματος, αλλά παίζουν ρόλο και στο ανοσοποιητικό σύστημα.
- αποδίδουν 4 θερμίδες ανά γραμμάριο και μπορούμε να υπολογίσουμε τα γραμμάρια πρωτεϊνών, σύμφωνα με τον παρακάτω τύπο:
0,8 γραμμάρια/ κιλό σωματικού βάρους
Το ποσοστό αυτό, ενδέχεται να αυξηθεί, όταν αναφερόμαστε σε αθλητές ή σε πρωταθλητές. Συνιστάται να αποτελούν το 20% της συνολικής διατροφής. Αντιλαμβανόμαστε πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος τους, αλλά σε ότι αφορά τη διατροφή μας σε γενικότερο πλαίσιο, θα πρέπει να τηρείται το αίσθημα του μέτρου.
Δίαιτα χωρίς υδατάνθρακες και κέτωση
Ο εγκέφαλος αλλά και σώμα μας, χρειάζονται γλυκόζη για να παράγουν ενέργεια. Όταν ακολουθούμε μια δίαιτα χωρίς υδατάνθρακες, τότε το σώμα θα προσπαθήσει να παράγει ενέργεια, αξιοποιώντας άλλα διαθέσιμα θρεπτικά συστατικά, όπως πρωτεΐνες και λιπαρά. Η κέτωση, είναι μια κατάσταση, όπου το σώμα αποκτά ενέργεια με την καύση λίπους,-εφόσον δεν υπάρχουν υδατάνθρακες- και τότε με τη σειρά τους παράγονται και οι κετόνες. Είναι μια φυσιολογική διαδικασία, η οποία σχετίζεται με χαμηλή λήψη υδατανθράκων αλλά και με σακχαρώδη διαβήτη.
Ασφαλής ή επικίνδυνη η κέτωση;
Η αλήθεια είναι πως όσο πιο ισορροπημένα και ανώδυνα πετύχουμε την απώλεια βάρους που επιθυμούμε, τόσες περισσότερες πιθανότητες υπάρχουν να τη διατηρήσουμε. Μια δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακα, πρόκειται να αποφέρει απώλεια βάρους, αλλά όχι χωρίς τίμημα. Ιδιαίτερα, στο μεσοδιάστημα που χρειάζεται ο οργανισμός για να προσαρμοστεί στην κατάσταση της κέτωσης, είναι πιθανό να εμφανίσει κάποια συμπτώματα που «μαρτυρούν» αυτή την κατάσταση. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι:
- Πονοκέφαλος: Είναι μια συνηθισμένη παρενέργεια, όπου συμβαίνει στο αρχικό στάδιο. Η συχνότητα και η ένταση διαρκεί από άτομο σε άτομο και ενδέχεται να κρατήσουν ως και επτά ημέρες.
- Κούραση, αδυναμία, αφυδάτωση: Αυτό συμβαίνει, γιατί το σώμα καταναλώνει τον υδατάνθρακα και προχωράει χρησιμοποιώντας το λίπος ως καύσιμο. Η έντονη δίψα που εμφανίζεται, οφείλεται στην αφυδάτωση που προκαλείται λόγω της κέτωσης. Ενδέχεται να επηρεαστούν και οι ηλεκτρολύτες. Μπορούμε να καταναλώσουμε επιπλέον νερό, προς αποφυγή της.
- Μυϊκές κράμπες: Άλλο ένα σύμπτωμα το οποίο συναντάμε στο ξεκίνημα μιας διατροφής χωρίς υδατάνθρακες. Οφείλεται σε διαταραχή ισορροπίας μαγνησίου και νατρίου και στην αφυδάτωση.
- Δυσάρεστη αναπνοή: Οφείλεται στο γεγονός, πως οι κετόνες απομακρύνονται από τον οργανισμό με την αναπνοή και με τα ούρα. Είναι μια δυσάρεστη και ανεπιθύμητη κατάσταση, η οποία βελτιώνεται με την πάροδο του χρόνου.
- Ανεπάρκειες σε θρεπτικά συστατικά: Πολλές φορές συμβαίνει να προκύψουν ανεπάρκειες θρεπτικών συστατικών και πιο συγκεκριμένα, σε ασβέστιο, μαγνήσιο και φώσφορο.
- Επιβάρυνση των νεφρών: Η αυξημένη κατανάλωση ζωικών τροφών, υψηλά σε λιπαρά, επιβαρύνουν τα νεφρά, μέσω μιας διαδικασίας, η οποία σχετίζεται με εμφάνιση λίθων στα νεφρά.
Συμπερασματικά
Αξίζει πραγματικά να δοκιμάσω να ακολουθήσω μια δίαιτα, χαμηλή σε υδατάνθρακα; Ή μια διατροφή Keto; Τα οφέλη είναι πως μπορεί να μας βοηθήσει στην απώλεια βάρους αλλά σίγουρα η καθημερινότητά μας πρόκειται να είναι δύσκολη. Ο οργανισμός μας έχει μάθει να επιβιώνει σε αντίξοες συνθήκες, με μεγάλη επιτυχία. Είναι όμως αυτός ένας θεμιτός τρόπος; Θα λέγαμε πως δεν είναι, καθώς στη χώρα μας έχουμε το καλύτερο πρόγραμμα μεσογειακής διατροφής. Η ισορροπημένη διατροφή μπορεί να έχει τα ίδια-και ίσως- καλύτερα αποτελέσματα, χωρίς τα παραπάνω συμπτώματα και χωρίς να στρεσάρεται ο οργανισμός. Οπότε, ας αναθεωρήσουμε τους στόχους μας και αν χρειαζόμαστε απώλεια βάρους, ας επέλθει με έναν πιο φυσιολογικό τρόπο.
Αμαλία Παρλαμά
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Πηγες:
