Στη σύγχρονη εποχή, το στρες καταλαμβάνει, δυστυχώς, ένα αρκετά μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς μας και επηρεάζει την ψυχολογία αλλά και τη διατροφή μας. Συνήθως, αγχωνόμαστε για πράγματα που είναι αρκετά σοβαρά, αλλά και για πιο «ανούσια», όπως ένα deadline, μια συνέντευξη κτλ.
Τι είναι αυτό όμως που προκαλεί ή μπορεί να αυξήσει το άγχος; Κάποιες φορές μπορεί να φταίει η πίεση της καθημερινότητας, ψυχολογικοί παράγοντες αλλά και οι τροφές που καταναλώνουμε καθημερινά.
Μπορεί να μην το γνώριζες αλλά υπάρχουν πολλές τροφές που είναι «υπεύθυνες» για την αύξηση του στρες και άλλες που το περιορίζουν και βοηθούν στο boost χημικών ουσιών που μας φτιάχνουν τη διάθεση, όπως η σεροτονίνη και διάφορες ενδορφίνες.
Πάμε να δούμε λοιπόν ποιες είναι αυτές οι τροφές και ποιες πρέπει να αποφύγουμε ή να επιλέξουμε αντίστοιχα.
Τροφές που περιορίζουν το στρες
Όπως προαναφέραμε, υπάρχουν ορισμένες τροφές που μπορούν να συμβάλουν στον περιορισμό του στρες, καθώς ενισχύουν χημικές ουσίες του οργανισμού που συνδέονται με τη χαρά και τη θετική διάθεση. Παρακάτω ακολουθούν οι τροφές ανά κατηγορία:
Φαγητά που ενισχύουν τη σεροτονίνη
Η σεροτονίνη είναι μια χημική ουσία-νευροδιαβιβαστής που παράγεται στον εγκέφαλο, στο έντερο και στα αιμοπετάλια, ενώ παίζει καθοριστικό ρόλο στη λειτουργία του νευρικού συστήματος. Η ίδια έχει πολυποίκιλες λειτουργίες στο ανθρώπινο σώμα, όπως στην όρεξη, στα συνασθήματα, στη συμπεριφορά, στην κίνηση και στις λειτουργίες του αυτόνομου νευρικού συστήματος.
Είναι σημαντικό επίσης να τονίσουμε ότι η σεροτονίνη παράγεται από ένα αμινοξύ, την τρυπτοφάνη, που δεν συντίθεται από τον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά προσλαμβάνεται μέσω της τροφής. Τα τρόφιμα που είναι υπεύθυνα για την ενίσχυση της σεροτονίνης, άρα και για την καλή μας διάθεση, είναι τα εξής:
- Μπανάνα
- Αμύγδαλα
- Γάλα
- Αυγό
- Προϊόντα ολικής άλεσης
Ενδορφίνες και διατροφή
Μια ακόμη κατηγορία «μηχανισμού» που μπορεί να περιορίσει το στρες, είναι και οι ενδορφίνες. Οι ίδιες αποτελούν μικρές αλυσίδες πρωτεϊνών που παράγονται στον εγκέφαλο, απελευθερώνονται μέσω του νωτιαίου μυελού και διοχετεύονται στην κυκλοφορία του αίματος. Οι ενδορφίνες συμβάλλουν στην καλή διάθεση, στην ηρεμία και εξουδετερώνουν τα υψηλά επίπεδα αδρεναλίνης, που προκαλεί το στρες. Απελευθέρωση των ενδορφινών μπορεί να προκαλέσει η άσκηση αλλά και το γέλιο.
Οι τροφές που διεργείρουν την παραγωγή ενδορφινών είναι:
- Καυτερά φαγητά
- Μαύρη σοκολάτα
- Πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης
- Φράουλες
- Ginseng
Τροφές που ενισχύουν τη ντοπαμίνη
H πιο γνωστή ονομασία για τη ντοπαμίνη είναι «η ορμόνη της χαράς» και υπάρχει ιδιαίτερος λόγος γι’αυτό. Η ίδια αποτελεί σημαντικό νευροδιαβιβαστή, με πολλές λειτουργίες για τον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς συμβάλλει στον ρυθμό της κίνησης του σώματος αλλά και στα συναισθήματα μνήμης, κινήτρου, ανταμοιβής και προσοχής. Στις περιπτώσεις που βρίσκεται σε μεγάλη συγκέντρωση, το άτομο αισθάνεται ευχαρίστηση.
Κάποιες από τις τροφές που μπορούν να αυξήσουν την ντομαμίνη φυσικά και καταφέρνουν να περιορίσουν το στρες, είναι οι εξής:
Φαγητά που ενισχύουν την οξυτοκίνη
Η «ορμόνη της αγάπης», όπως αλλιώς ονομάζεται η οξυτοκίνη, έχει ως κύρια λειτουργία τη συστολή της μήτρας κατά τον τοκετό και τη γαλουχία. Επίσης, συμβάλλει σε anti-stress αποτελέσματα του οργανισμού, όπως η μείωση της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων της κορτιζόλης.
Μερικές από τις τροφές που βοηθούν στην ενίσχυση της οξυτοκίνης και στον περιορισμό του στρες, είναι:
- Σπόροι κολοκύθας
- Πράσινο τσάι
- Χαμομήλι
- Αμύγδαλα
- Σπανάκι
Στες και τροφές που το αυξάνουν
Από την αντίπερα όχθη, βρίσκονται και κάποιες τροφές που είναι υπεύθυνες για την αύξηση του στρες, τις οποίες που προτείνεται να αποφεύγεις ή να καταναλώνεις σε μικρότερες ποσότητες. Πάμε να δούμε μερικές από αυτές:
Όταν είμαστε αγχωμένοι, το σώμα μας απελευθερώνει περισσότερη κορτιζόλη, μια ορμόνη που είναι υπεύθυνη για την διαχείριση του στρες αλλά και των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα. Στην περίπτωση που καταναλώνουμε γλυκά, ανεβαίνουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, ενώ το σώμα απευλευθερώνει περισσότερη κορτιζόλη για να εξισορροπήσει το σάκχαρο. Το πρόβλημα εδώ έγκειται στο ότι το αυξημένο επίπεδο κορτιζόλης, διαταράσσει τον ύπνο, με αποτέλεσμα την κούραση και το στρες.
Tip: Αν έχεις ανάγκη από γλυκό, μπορείς να αντικαταστήσεις την κλασική σοκολάτα με τη μαύρη.
- Επεξεργασμένοι υδατάνθρακες
Οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες έχουν μηδενική θρεπτική αξία και προκαλούν αύξηση του σακχάρου στο αίμα, με αποτέλεσμα το άγχος και τις κυκλοθυμικές συμπεριφορές.
Η κατανάλωση καφεΐνης σε μεγάλες ποσότητες διαταράσσει την ορμονική ισορροπία και προκαλεί αύξηση της αρτηριακής πίεσης και του καρδιακού παλμού, που τελικά οδηγεί σε έντονο άγχος και ανησυχία. Αν αγαπάς τον καφέ, αλλά θα ήθελες να τον περιορίσεις λόγω στρες, μπορείς να δοκιμάσεις το masala chai ή το τσάι με βότανα.
Στη Fitness Meals, έχουμε δημιουργήσει ένα πλούσιο μενού με γεύματα που είναι όχι μόνο υγιεινά αλλά και απολαυστικά, με στόχο να σου φτιάξουν τη διάθεση. Βρες αυτά που ταιριάζουν στις διατροφικές σου ανάγκες και δημιούργησε το προσωπικό σου πλάνο, με γεύματα που θα δώσουν boost στην ενέργειά σου και θα ενισχύσουν την ισορροπία στην καθημερινότητά σου!
