Το διαδίκτυο αποτελεί μια αστείρευτη πηγή γνώσης και ενημέρωσης, ιδιαίτερα στο θέμα της διατροφής. Μας παρέχονται συμβουλές και οδηγίες που αφορούν σε θερμίδες και θρεπτικά συστατικά, τα οποία όμως πολλές φορές ενδέχεται να μας μπερδέψουν. Ποιους υδατάνθρακες να επιλέξουμε; Πρόκειται να επιβαρύνουν την υγεία μας; Πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι; Παρακάτω θα μελετήσουμε και θα γνωρίσουμε λίγο καλύτερα τους υδατάνθρακες που ωφελούν την υγεία μας, όπως επίσης θα δούμε ποιοι είναι οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες και πως μπορούμε να τους εντοπίσουμε σε ένα τρόφιμο.
Ομάδες υδατανθράκων
Οι υδατάνθρακες κατατάσσονται σε 3 μεγάλες κατηγορίες, σύμφωνα με το μέγεθος του μορίου τους: τους μονοσακχαρίτες (απλοί), τους ολιγοσακχαρίτες και τους πολυσακχαρίτες (σύνθετοι). Όλοι παρέχουν ενέργεια και τους χρειαζόμαστε για τη σωστή λειτουργία και σωστή ανάπτυξη του οργανισμού. Ποιοι είναι οι υδατάνθρακες; Στην πρώτη κατηγορία των μονοσακχαριτών ανήκουν η γλυκόζη, η φρουκτόζη και η γαλακτόζη. Στην επόμενη ομάδα των πολυσακχαριτών, ανήκουν η σακχαρόζη, η μαλτόζη και λακτόζη. Τέλος, στην ομάδα των πολυσακχαριτών, ανήκουν το άμυλο, το γλυκογόνο και οι φυτικές ίνες. Αυτές οι 3 ομάδες αποτελούν τους υδατάνθρακες. Αν θέλουμε να έχουμε ομαλή άνοδο της γλυκόζης στο αίμα, πρέπει να καταναλώνουμε υδατάνθρακες από την ομάδα των πολυσακχαριτών αλλά και των ολιγοσακχαριτών. Επίσης, θα μας δώσουν καλύτερο κορεσμό και αυτό είναι κάτι που αποζητάμε. Καλό είναι να διαβάζουμε την ετικέτα των τροφίμων, και εάν εντοπίσουμε τις ονομασίες των υδατανθράκων που ανήκουν στους μονοσακχαρίτες, να προσπεράσουμε το τρόφιμο αυτό και να προσπαθήσουμε να βρούμε το επόμενο, το οποίο δεν θα τους περιέχει.
Επεξεργασμένοι υδατάνθρακες
Μέσα στις παραπάνω κατηγορίες, έχει «δημιουργηθεί» και μια κατηγορία, η οποία περιλαμβάνει το λευκό ψωμί, αλλά και όλους τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες. Οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες είναι, εκείνοι που έχουν υποστεί υπερβολική επεξεργασία, για να προστεθούν σε ένα προϊόν. Η επεξεργασία αυτή, υποβαθμίζει διατροφικά το τρόφιμο και χάνει πολύτιμα θρεπτικά συστατικά. Επιπλέον, είναι μεγάλες οι πιθανότητες να επιβαρύνουν την υγεία μας και να μας οδηγήσουν ακόμη και σε πρόσληψη βάρους. Αυτό συμβαίνει γιατί κάποιοι από τους υδατάνθρακες τηγανίζονται ή προστίθενται σε αυτούς διάφορα έλαια, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι συνολικές θερμίδες. Βρίσκονται σε πολλά τρόφιμα, κυρίως επεξεργασμένα.
Λίστα επεξεργασμένων υδατανθράκων
Για να διευκολύνουμε την επιλογή των τροφών που πρόκειται να κάνουμε, για τις καθημερινές μας διατροφικές ανάγκες και συνήθειες, δημιουργήσαμε τον παρακάτω πίνακα, ο οποίος περιλαμβάνει μια λίστα με τα βασικότερα τρόφιμα τα οποία περιέχουν επεξεργασμένους υδατάνθρακες, τροφές και τρόφιμα που τους περιέχουν. Καλό είναι όπως αναφέραμε παραπάνω, να καταναλώνονται σε μικρές ποσότητες ή ακόμα καλύτερα, να τα αποφεύγονται εντελώς.
Επεξεργασμένοι υδατάνθρακες
Τυποποιημένα/Συσκευασμένα κέικ, μπισκότα, γλυκά
Λευκό ψωμί, λευκά ζυμαρικά
Λευκό ρύζι
Αλμυρά σνακ: συσκευασμένα αλμυρά κράκερ, σνακ, πατατάκια, τυποποιημένα σνακ καλαμποκιού και φουντουκιού
Δημητριακά εμπορίου με ζάχαρη, τυποποιημένες μπάρες δημητριακών
Προϊόντα με σφολιάτα
Ζαχαρωτά
Αναψυκτικά με ζάχαρη
Τι θα γίνει αν καταναλώνω επεξεργασμένους υδατάνθρακες σε μεγάλη ποσότητα;
Η κατανάλωση επεξεργασμένων υδατανθράκων, κάθε άλλο παρά ωφέλιμη είναι. Συνήθως τα τρόφιμα που τους περιέχουν, είναι υψηλά σε ζάχαρη, σε λιπαρά αλλά και σε νάτριο. Η ζάχαρη και τα λιπαρά μας επιβαρύνουν θερμιδικά, αλλά και προσδίδουν μεγάλο αριθμό θερμίδων. Έτσι, αυτά τα τρόφιμα, είναι σαν μικρή «βόμβα» θερμίδων που αποτελείται από λίπος και ζάχαρη. Μερικοί από τους κινδύνους που ελλοχεύουν όταν υπάρχει υπερβολική κατανάλωση, είναι η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, υπέρταση και καρδιαγγειακές παθήσεις.
Τι να επιλέξω;
Το προτιμότερο είναι να αποφύγουμε να καταναλώσουμε τους λευκούς και τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες. Πέρα από την πολύ γρήγορη πηγή ενέργειας που μας δίνουν, την όποια θα χρειαζόμασταν μόνο εάν ήμασταν μαραθωνοδρόμοι, δεν μας ωφελούν σε κάτι άλλο. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε την υγεία μας, είναι αρχικά να καταναλώνουμε σύνθετους υδατάνθρακες, τρόφιμα υψηλά σε φυτικές ίνες, τρόφιμα ολικής άλεσης, τα οποία μας δίνουν καλύτερη αίσθηση του κορεσμού, άρα μας κρατούν χορτάτους για περισσότερη ώρα και ανεβάζουν σταδιακά τη γλυκόζη στο αίμα. Γνωρίζοντας ακόμα καλύτερα ποιοι είναι οι σύνθετοι υδατάνθρακες και ποιοι είναι οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες, είμαστε σε θέση να βελτιώσουμε τη συνολική υγεία μας και να παρέχουμε στον οργανισμό μας μια ασπίδα προστασίας, την οποία χρειαζόμαστε για να έχουμε μια καλή και ποιοτική διατροφή αλλά και ζωή.
Αμαλία Παρλαμά
Διαιτολόγος- Διατροφολόγος
ΠΗΓΕΣ:
